Η διατροφική αξία των πρωτεϊνών.


Οι πρωτεΐνες είναι πολύπλοκα μακρομόρια που έχουν μεγάλη σημασία για την καλή λειτουργία του οργανισμού. Είναι ουσίες που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη των ιστών και στη σωστή δομή όλων των κυττάρων, θωρακίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα και την άμυνα του οργανισμού, ενώ παράλληλα ενισχύουν το νευρικό σύστημα.

Οι πρωτεΐνες αποτελούνται από αμινοξέα, συνδεδεμένα μεταξύ τους σε μορφή γραμμικής αλυσίδας. Καθώς κάθε πρωτεΐνη εμπεριέχει τη δική της αλληλουχία αμινοξέων, τελικά η διατροφική αξία των πρωτεϊνών, καθορίζεται πρωτίστως από τον αριθμό των χρήσιμων αμινοξέων που υπάρχουν σε μία τροφή. Αυτοί λοιπόν οι παράγοντες διαμορφώνουν την υψηλή ή χαμηλή διατροφική της αξία. Πολύτιμα αμινοξέα όπως η λευκίνη, η ισολευκίνη, η φαινυλαλανίνη, η τρυπτοφάνη, η λυσίνη, η βαλίνη, η θρεονίνη, η μεθειονίνη, η ιστιδίνη, συναντάμε σε τροφές ζωικής αλλά και φυτικής προέλευσης.

Όταν ο ανθρώπινος οργανισμός καταναλώνει τρόφιμα με πρωτεΐνη, αυτές διασπώνται κατά τη διάρκεια της πέψης σε αμινοξέα, και κατόπιν τα αμινοξέα αυτά αξιοποιούνται από το σώμα για τη σύνθεση πρωτεϊνών στα κύτταρα. Η αξία των πρωτεϊνών λοιπόν είναι μεγάλη, αφού χάρη σε αυτές σχηματίζονται τα κύτταρα (αποσυναρμολογούνται και δημιουργούνται ξανά), τα ένζυμα, τα αντισώματα, οι ορμόνες, το δέρμα, τα κόκαλα, οι τρίχες, τα δόντια, μύες, αλλά και οι οι σύνδεσμοι.

Η σωστή πρωτεϊνική πρόσληψη από έναν άνθρωπο, αποτελεί θεμέλιο για την καλή υγεία του οργανισμού του. Τόσο τα άτομα μικρής ηλικίας όσο και οι μεγαλύτεροι, είναι χρήσιμο να λαμβάνουν μέσα από τα γεύματα τους τις απαραίτητες πρωτεΐνες αλλά πάντα με μέτρο και χωρίς υπερβολές. Οι πρωτεΐνες αποτελούν ένα σπουδαίο εργαλείο για την ευεξία και την καλή λειτουργία του ανθρώπινου σώματος, όμως η υπερβολική κατανάλωσή τους μπορεί να έχει αρνητικά αποτελέσματα. Η πολύ αυξημένη πρόσληψη πρωτεϊνών μπορεί να προκαλέσει προβλήματα τόσο στο συκώτι όσο και στα νεφρά. Συνεπώς η καλύτερη λύση είναι να υπάρχει η πολύτιμη ισορροπία στα γεύματα και τη διατροφή, ώστε να καρπώνεστε τα οφέλη και να μην έχετε αρνητικές επιπτώσεις από το φαγητό σας.

  • Μία από τις σημαντικότερες λειτουργίες των πρωτεϊνών, είναι η αποκατάσταση φθαρμένων ή κατεστραμμένων ιστών και η σύνθεση καινούργιων.
  • Η θρεπτική αξία μιας πρωτεϊνης εξαρτάται από τη σύστασή της σε αμινοξέα, αφού ο οργανισμός του ανθρώπου δεν μπορεί να συνθέσει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα, που σημαίνει ότι ορισμένα από αυτά πρέπει να τα προσλάβει από τις τροφές.
  • Αρκετές πρωτεΐνες περιέχονται σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης όπως είναι το κρέας, τα ψάρια, τα πουλερικά, τα αβγά, το γάλα, το γιαούρτι και το τυρί και μάλιστα οι πρωτεΐνες αυτές, θεωρούνται υψηλής βιολογικής αξίας.
  • Τα φυτικά τρόφιμα όπως τα όσπρια, τα δημητριακά, τα λαχανικά και οι ξηροί καρποί έχουν και αυτά πρωτεΐνες, απλώς συνήθως οι πρωτεΐνες τους είναι λίγο χαμηλότερης βιολογικής αξίας.
  • Έχει υπολογιστεί από μελέτες πως η κατανάλωση πρωτεϊνών σε παγκόσμιο επίπεδο καλύπτει περίπου το 10% - 12% των συνολικών καταναλισκόμενων θερμίδων.